Als het donker wordt!

Weet u wat ik doe als ik het niet meer zie zitten? Als ik geen uitweg meer zie? Als alles om mij heen donker is? Als ik eraan twijfel of God er is en mijn gebeden hoort?

Dan zing ik een lied!

Nee, niet omdat ik dat wil, maar omdat ik uit ervaring weet dat er dan iets met mij gebeurt.

Ik zing 'Loof de Here mijn ziel'.

Soms hoef ik maar vijf minuten te zingen. Soms ook vijf uur, maar er gebeurt altijd iets. Het is alsof mijn ziel dan een weg vindt tot God die mijn verstand niet begrijpen kan en mijn gevoel op een wonderlijke manier aanraakt. Meestal verandert er niets aan mijn omstandigheden. Wat wel verandert is hoe ik mijn omstandigheden zie en ervaar. Als ik zing om God te eren, ook al heb ik er helemaal geen zin in, is het alsof God mij boven mijn omstandigheden laat uitstijgen, om mijn problemen vanuit Zijn perspectief te bekijken. Dan worden mijn problemen meestal heel klein. Soms ook helpt de Heer mij om oplossingen te zien. Probeer het maar. God loven verandert het leven.

P.S. Voor het geval dat jij het lied 'Looft de Here' niet kent vind je hieronder een link naar dat lied. Voor de goede orde er is niets magisch aan dit lied. Waar het om gaat is God te eren. Het doet er niet toe wat voor lied je daarvoor kiest.

Loof de Here mijn ziel!

Leer van de conifeer!

Vanuit mijn bureau op de tweede verdieping kijk ik uit op de tuin van de buren. Die tuin wordt afgeschermd door een lange rij dicht op elkaar geplante coniferen. Krachtige, gezonde, donkergroene struiken van zo'n twee meter hoog. Allemaal gelijk, behalve de laatste vijf. Die zijn half zo groot en zien er armetierig uit. De struiken hebben veel minder takken, zijn haast doorzichtig en hier en daar verandert het donkergroen in bruin.

Hoe komt dit?

De laatste vijf coniferen staan in de schaduw van een grote dennenboom. Deze boom is in de zomer en de winter groen en houdt al het zonnenlicht tegen. De coniferen die er onder staan worden beroofd van het licht.

Precies zo is het in het christenleven. Als wij in Zijn Licht leven, zijn wij gezond, kunnen ons verder ontwikkelen en dragen vrucht. Als het Licht echter niet tot ons kan doordringen omdat er iets tussen God en ons instaat dan worden wij kleine armetierige christenen, die verwelken in plaats van groeien en die nauwelijks kunnen overleven in plaats van vrucht dragen.

Eigenlijk is het christenleven heel eenvoudig: iedere dag opnieuw heel bewust ervoor kiezen in Zijn Licht te leven. Iedere morgen tegen God zeggen: Heer, ik weet niet wat deze dag brengt, maar een ding verlang ik en dat is te leven in Uw Licht. Als we dat iedere morgen doen, zal ons leven niet ineens dramatisch veranderen, maar op den duur wordt het verschil zo groot als dag en nacht. We worden dan geleidelijk aan gezonde, krachtige, vruchtdragende christenen, in plaats van kleine verwelkende, kinderen van God die angst hebben geestelijk te overleven.

Besnijdenis

In Duitsland is heibel ontstaan over het besnijden van jongetjes. Dat zou een ingreep zijn in het privé leven van kinderen, die nog geen mening hebben en zich niet kunnen verzetten.

Lijkt oppervlakkig gezien wel iets voor te zeggen. Maar, als je even doordenkt kom je tot de conclusie dat ouders heel veel voor kinderen besluiten zonder dat kinderen daarin een stem hebben. Denk eens aan godsdienst of geen godsdienst, opvoeding, opleiding, culturele ontwikkeling, sport, medische verzorging, sociaal leven. Dat wordt in de beginjaren allemaal bepaald door de ouders. Het gaat daarbij om zaken die het leven van een kind veel en veel meer beïnvloeden dan een besnijdenis. Daarbij komt dat besnijdenis vast verankerd is in de geschiedenis, de traditie en het geloof van het Jodendom (en andere religies). Ineens hebben 'moderne geesten' problemen met deze praktijken. Zou daar echt niets anders achter steken?

Wat mij echter het meest verbaast is waarom diezelfde mensen niet protesteren tegen de miljoenen abortussen die ieder jaar doorgevoerd worden in Europa. Dat is toch ook een ingreep in het leven van iemand anders! Een ingreep die oneindig veel verder gaat dan een besnijdenis. Wordt de foetus naar haar of zijn mening gevraagd? Waarom is de kleine ingreep van een besnijdenis zo verschrikkelijk en een dodende abortus niet? Wie mij de logica daarvan kan uitleggen mag het proberen. Het ruikt naar domme selectieve verontwaardiging.

Woorden en daden!

De afgelopen dagen hebben wij nagedacht over waarheid die alleen in en door liefde gecommuniceerd kan worden. En liefde kan alleen maar zichtbaar worden door daden. De verkondiging van het Evangelie mag daarom niet uitsluitend bestaan uit woorden. Het moet een levenshouding zijn. Onze woorden moeten gedragen en bevestigd worden door onze daden.

Ik ken een echtpaar dat, met iedereen die het horen wil, over Jezus spreekt. In hun daden merk je echter niet dat ze de Heer toebehoren. Ja, ik weet dat ik niet mag oordelen, maar ik schrijf het toch maar even op zoals ik het ervaar: het zijn nare, vervelende, drammerige mensen, die geen hand uitsteken als iemand hulp nodig heeft. Zij proberen de waarheid te communiceren zonder dat ze enig interesse hebben voor de 'ontvanger'. Zij communiceren de waarheid zonder liefde. DAT GAAT NIET! Buitenstaanders die naar hun leven kijken rennen weg in plaats dat ze uit jaloersheid tot Jezus getrokken worden.

Eigenlijk zijn het goede prototypen van een uitwas in het christendom, waarin uitsluitend het woord telt en niet de daad. Het is een karikatuur van het christendom, zoals het ook een leugen is als wij geloven dat wij de weg tot God kunnen verdienen door onze goede daden.

Sola fida (door geloof alleen). Jazeker, maar dat geloof heeft alleen maar waarde, en wordt alleen bevestigd, als het zichtbaar wordt in onze daden en in onze werken. Jacobus schreef (2:26): " Zoals het lichaam dood is zonder de ziel, zo is ook geloof zonder daden dood". Dat betekent dat er zonder daden geen geloof is. Zoals er geen waarheid gecommuniceerd kan worden zonder liefde.

Wat is liefde?

Liefde is een abstracte term. Je kunt liefde niet zien, horen of aanraken. Maar je kunt liefde wel ervaren. Liefde, die zich afspeelt in het hart, zal zich altijd naar buiten toe willen manifesteren. Je kunt niet liefhebben in theorie. Je kunt alleen liefhebben in realiteit. Liefde die zich niet uit, bestaat niet. Dat is geen liefde. Je kunt niet tegen iemand zeggen: ik hou van jou, zonder dat die persoon er ook maar iets van merkt. Liefde wordt alleen zichtbaar in daden. Hoe uit liefde zich dan? Op vele verschillende manieren. Paulus zet in 1 Korintiërs 13:4-8a vijftien manifestaties van liefde op een rijtje. Dat rijtje is zeker niet compleet. Het is een aanduiding.

"De liefde is geduldig, de liefde is vol goedheid. De liefde kent geen afgunst, geen ijdel vertoon en geen zelfgenoegzaamheid. Ze is niet grof en niet zelfzuchtig, ze laat zich niet boos maken en rekent het kwaad niet aan,  ze verheugt zich niet over het onrecht maar vindt vreugde in de waarheid. Alles verdraagt ze, alles gelooft ze, alles hoopt ze in alles volhardt ze." En dan voegt hij daar aan toe: "De liefde zal nooit vergaan."

De eerste behoefte die ieder mens heeft, is het verlangen naar liefde. De beste manier, nee, de enige manier om iets te betekenen voor andere mensen is door en in liefde. Immers wie kan liefde afwijzen? Wie kan nee zeggen tegen de grootste kracht in dit universum? Niemand.

Waarheid zonder liefde!

In 1 Korintiërs 13 staat dat de liefde blij is met de waarheid. Logisch, want liefde en waarheid horen bij elkaar. Ze willen niet zonder elkaar. Het zijn twee kanten van dezelfde medaille. Laat je één van beiden weg dan ontstaat een anomalie, een afwijking, een tegenstrijdigheid.

Liefde zonder waarheid is sentimentaliteit, hypocrisie, het zijn gevoelens zonder basis. Deze liefde is oppervlakkig en van korte duur. Ze is blind en daardoor niet ongevaarlijk.

En wat is waarheid zonder liefde?

Dat is fundamentalisme!

Fundamentalisme is een monster. Het betekent een waarheid uitschreeuwen zonder enige belangstelling of liefde voor de ontvanger. Het is een zonde tegen God en de mensheid. Een voorbeeld van waarheid zonder liefde zijn militante moslims. Zij denken de waarheid in pacht te hebben en schreeuwen die de mensheid toe. Maar ook christenen kunnen er wat van! Voorbeelden te over in de geschiedenis. Onlangs zag ik een tv programma over een fundamentalistische kerk in Amerika. Regelmatig trekken zij naar de invalswegen van de stad en demonstreren daar met grote borden waarop staat: God haat homo's! Afgezien van het feit dat deze zin bijbels onwaar is - God haat de zonde, maar Hij strekt liefdevol zijn armen uit naar uit alle mensen - kun je op deze manier nooit één ziel bereiken voor het koninkrijk van God.

Fundamentalisten schreeuwen en maken een hoop lawaai, maar het zijn volgens Paulus in 1 Korintiërs 13, 'nullen' omdat ze geen liefde hebben. Waarheid zonder liefde is nooit meer dan een schreeuw die altijd het doel zal missen. Waarheid met liefde is een boodschap voor de wereld. De mensen om u heen snakken naar beiden; ze verlangen naar waarheid die ingebed is in liefde.

Waarheid en liefde!

Vorige week heb ik hier geschreven dat liefde belangrijker is dan waarheid. Dat hebben enkele mensen mij kwalijk genomen. Toch denk ik dat er een prima basis is voor mijn bewering. Jezus zelf zegt in Mattheus 22:37-40: "Heb de Heer, uw God, lief met heel uw hart en met heel uw ziel en met heel uw verstand. Dat is het grootste en eerste gebod. Het tweede is daaraan gelijk: heb uw naaste lief als uzelf. Deze twee geboden zijn de grondslag van alles wat er in de Wet en de Profeten staat".

Paulus schrijft in zijn prachtige Hooglied van de liefde (1 Korintiërs 13). Al sprak ik de talen van alle mensen en die van de engelen – had ik de liefde niet, ik zou niet meer zijn dan een dreunende gong of een schelle cimbaal. Al had ik de gave om te profeteren en doorgrondde ik alle geheimen, al bezat ik alle kennis en had ik het geloof dat bergen kan verplaatsen – had ik de liefde niet, ik zou niets zijn. Al verkocht ik mijn bezittingen omdat ik voedsel aan de armen wilde geven, al gaf ik mijn lichaam prijs en kon ik daar trots op zijn – had ik de liefde niet, het zou mij niet baten.

Dat is ferme taal! Paulus schrijft dat we zonder liefde alleen maar lawaai maken en dat wij niets zijn. Letterlijk staat er 'ik zou een nul zijn'. Dus als ik alles zou weten - ja de waarheid zou 'hebben' - maar ik heb geen liefde, dan heeft al mijn kennis en mijn waarheid geen enkele waarde.  De boodschap van het Evangelie (de waarheid) kan uitsluitend en alleen overgedragen worden in liefde. Want wat is waarheid zonder liefde? Daarover morgen meer!

Wat is waarheid?

Toen Jezus voor Pilatus verscheen en zei dat Hij voor de waarheid wilde getuigen (Johannes 18:37,38) verzuchtte de stadhouder: ‘Wat is waarheid?’ Dat is een goede vraag, omdat iedereen zijn eigen waarheid creëert.

Een Ierse boygroep zong in de negentiger jaren: ‘What we believe is true!’ (wat wij geloven is voor ons waar). Als jij gelooft in reincarnatie dan is dat voor jou DE WAARHEID. Als je gelooft dat de hele schepping toevallig uit het niets ontstaan is, dan is dat JOUW WAARHEID. Dat betekent dat waarheid altijd subjectief is. Daarom is waarheid zonder liefde heel gevaarlijk (daarover maandag meer). We kijken naar feiten of gegevens en kleuren die met onze eigen interpretatie van de waarheid. Dat doen we zelfs met de woorden uit de bijbel. Er zijn veel voorbeelden aan te dragen waarin christenen een totaal andere waarheid uit hetzelfde bijbelvers distilleren.

Wat is dan waarheid?
Heel interessant is dat Jezus niet alleen beweerde dat Hij de waarheid sprak. Hij deed er nog een schepje bovenop (nou ja schepje, zeg maar gerust een schep). Hij zei: IK BEN DE WAARHEID (Johannes 14:6)!

C.S. Lewis, de Britse auteur en filosoof, schreef dat iedereen die zo iets over zichzelf zegt een idioot is of de waarheid spreekt. Er is geen tussenweg. Hier moeten wij kiezen! Zegt Jezus de waarheid ... nee, IS Hij de waarheid, of is Hij een dwaas, die niet wist waarover Hij het had? De keuze is aan ons. Een keuze die verstrekkende gevolgen heeft voor ons leven nu en het leven in de wereld die komen gaat.

Belangrijker dan de waarheid!

Jozua had twee verspieders uitgezonden om Jericho te bespioneren. Ze overnachtten bij de hoer Rachab. Toen de koning te horen kreeg dat twee vreemde mannen door het land trokken en teveel belangstelling hadden voor de verdediging van de stad, stuurde hij zijn soldaten erop af. Rachab vertelde dat de mannen inmiddels vertrokken waren. Dat was een leugen want zij had de beide vreemdelingen op het dak van haar huis onder een bundel vlas verstopt. Met die leugen redde zij het leven van de twee verspieders. Zoals afgesproken bond ze een scharlaken rood koord aan haar venster. Toen de Israëlieten de stad veroverden werden alle inwoners met de ban geslagen. Alleen de hoer Rachab, haar vader en moeder, broers en verdere familie, werden gespaard. Ze kregen een verblijfplaats buiten het kamp van Israël. Jacobus schrijft over haar (2:25) “Werd niet ook Rachab, de hoer, rechtvaardig verklaard om wat ze deed, toen ze de verkenners ontving en langs een andere weg liet vertrekken?” Alles mooi en aardig, maar ze had wel gelogen. Haar leugen werd beloond.

Ik heb een echtpaar gekend dat tijdens de tweede Wereldoorlog een Joods jongetje verstopt had. Tijdens een razzia werd dit echtpaar gevraagd of zij Joden in huis hadden. Hun ontkenning redde het leven van de jongen, maar niet alleen dat. De jongen werd man, kreeg kinderen en kleinkinderen. Die zouden er allemaal niet zijn als het echtpaar de waarheid had gesproken.

God wil de waarheid dat is een ding wat zeker is, maar kennelijk is er iets wat nog belangrijker is dan waarheid. Dat is liefde. Als liefde het grote gebod is waaraan alles wordt opgehangen (Mattheüs 22:34-40), dan is zelfs de waarheid daaraan ondergeschikt. Of denk jij van niet?

Ik lieg nooit!

Iedereen die deze zin uitspreekt moet zijn mond spoelen met zeep. Het is namelijk een leugen. Allemaal marchanderen wij regelmatig met de waarheid. Afhankelijk van het onderzoek dat wij erbij nemen, kan aangetoond worden, dat iedere mens drie tot wel twintig (!) keer per dag liegt. Als mijn schoonmoeder mij vraagt hoe ik die verschrikkelijk bonte jurk vind, dan zeg ik niet: afschuwelijk (dat zou eerlijk zijn), maar zoiets als ... interessante kleuren. Als ik een rotdag heb en ik ontmoet in het trappenhuis mijn buurman, waarmee ik geen goede draad heb, en hij vraagt ... hoe gaat het? ... dan brom ik iets van: ja hoor goed, omdat ik hem geen deelgenoot wil maken van mijn zorgen of problemen. Alles voorbeelden van onwaarheden.

Pinokkio krijgt in het sprookje een lange neus als hij liegt. Heel praktisch als je kunt zien dat iemand liegt. Maar zo is het in het echte leven niet. In werkelijkheid liegen wij niet alleen zelf, we zijn ook voortdurend omgeven door leugens. Denk alleen maar eens aan reclameboodschappen die jou een gelukkig leven voorspiegelen als je de juiste tandpasta gebruikt, of politici die jouw stem proberen te winnen met beloften die ze weer vergeten zo gauw de verkiezingen voorbij zijn.

Satan is de vader van de leugen. De aarde is zijn domein. Geen wonder dat het leven aaneenhangt van leugens. God is een God van waarheid. Hij haat de leugen.

Toch?
Zeker weten ... maar ook weer niet altijd.
Morgen een voorbeeld uit de bijbel, waarin God oneerlijkheid beloont.
Enig idee aan welke gebeurtenis ik denk?

De leugen heeft vele vaders

Volgens Wikipedia is een leugen een bewering die met opzet in strijd is met de waarheid. Er zijn gradaties in de mate van opzet en in de mate waarin de bewering afwijkt van de waarheid. Bij afwezigheid van opzet spreken we van fantasie of een vergissing; bij geringe afwijking van de waarheid spreken we van een halve waarheid, overdrijving, of juist bagatellisering.

Een paar voorbeelden van de vele vormen van liegen
Fantaseren
Bluffen
Een leugentje om bestwil
Overdrijven
Bagatelliseren
Kwaadspreken
Positief denken
Een halve waarheid zeggen
Niets zeggen
Minimaliseren
Jokken
Ontrouw
Ironie
Kletsen
Meineed
Angst
Verzinsel
Noodleugen
Misleiden
Bedriegen
Eufemisme
Het gezicht redden
Manipuleren
Verbergen
Valsheid in geschriften

De Bijbel is heel duidelijk over liegen. God kan niet liegen (Numeri 23:19). In de tien geboden staat ‘Gij zult geen valse getuigenis spreken tegen uw naaste’. Jezus noemt de duivel ‘de vader van de leugen’ (Johannes 8:44). Paulus schrijft in zijn brief aan de Kolossenzen ‘liegt niet meer tegen elkander' (3:9) en in Openbaring 21:8 staat dat leugenaars verdwijnen in de poel, die brandt van vuur en zwavel.

Liegen is een groot probleem, maar wat mij dan wel opvalt is dat de bijbel relatief weinig aandacht geeft aan liegen. Je zou veel meer bijbelgedeelten verwachten die de leugen aan de kaak stellen. Waarom dat niet het geval is kan ik niet zeggen. Heeft iemand een idee?

Mogen wij soms liegen?

Ik heb deze column eerlijk en persoonlijk genoemd. Laten wij de komende dagen eens nadenken over eerlijkheid!

Professor Marius, zoals ik hem graag noemde, had alvleesklierkanker in een vergevorderd stadium. Hij was een katholieke professor in de theologie, en tegen alle clichés in - die wij zo graag koesteren - iemand met een kinderlijk geloof en een onverwoestbaar vertrouwen in God. Bij mijn laatste bezoek vertelde hij opgewonden: "Ik geloof dat God mij heeft genezen ... ik heb geen pijn meer ... ik voel me zo goed ... ik zie er ook veel beter uit ... vind je niet?

Wat had ik moeten zeggen? De dood lag in zijn gezicht. Had ik hem eerlijk mijn mening moeten geven? Natuurlijk niet. Ik zei: "Fijn dat het jou zo goed gaat." Ik zei ook: "God is bij machte wonderen te doen." We hebben elkaars handen vastgehouden, samen gebeden en de Heer gedankt. Twee dagen later was Marius dood.

Ik had niet gelogen doordat ik zijn vraag uitgeweken was. Maar ik had ook niet de waarheid verteld. Moet dat altijd? Mijn antwoord is 'nee'. Ik denk dat het verschil ligt in de intentie. Vertel ik de waarheid niet om daarmee mijn voordeel te doen, of omdat ik anderen niet wil kwetsen of (zoals in dit geval) omdat ik anderen de moed niet wil ontnemen.

Jezus zegt: "Ik ben de waarheid!" Als zijn volgelingen moeten wij de waarheid leven en verkondigen. Toch is er een gebod dat hoger is en verder gaat. Dat is het grote gebod. "Gij zult uw naaste liefhebben als uzelf!"

Morgen nog wat gedachten over 'waarheid en liegen'. Hoe denk jij daar over?

Jezus alleen!

Het is bijna 45 jaar geleden dat ik tot geloof gekomen ben. Kort daarna voelde ik mij geroepen de Heer te dienen in fulltime christelijk werk. Ik heb veel meegemaakt, veel van de wereld gezien, veel mogen doen ... en ja, met alle goede bedoelingen, ook veel fouten gemaakt.

Hoe ouder ik word hoe meer het kaf van het koren wordt geblazen. Veel wat ooit belangrijk voor mij was begint als sneeuw voor de zon te verdwijnen. Wat steeds meer overblijft is de kern van het geloof. Hoe ik het ook draai of keer, dat is Jezus. En wel: Jezus alleen!

De essentie van het christenleven is niet anders dan Jezus. Daar wil ik graag hier iedere werkdag over schrijven. Ik wil kort, persoonlijk en eerlijk schrijven over het leven met Jezus, de ups en downs van het christenleven, de vragen, de twijfels. Ik wil schrijven zonder poespas, zonder mooidoenerij, zonder grote woorden. Daarom noem ik mijn dagelijkse column 'eerlijk en persoonlijk'.

Ik zie uit naar uw reacties, naar uw ervaring als christen, naar uw vragen, uw twijfels. Deelnemers aan manna-vandaag kunnen op deze stukjes reageren. Bezoekers kunnen de reacties lezen, maar zelf geen bijdrage leveren.

Op maandag 8 oktober hoop ik met deze column te beginnen. Tot dan!